Μανώλης Δουρής: Αθώος η ένοχος;
Υπάρχουν ορισμένες υποθέσεις στα εγκληματολογικά χρονικά που παρουσιάζονται τόσο πολύπλοκες που δεν είναι ξεκάθαρο αν ο φερόμενος ως δράστης είναι το κτήνος που παρουσίασαν με ωμότητα τα ΜΜΕ, ή αν ήταν το τραγικό θύμα μιας δικαστικής πλάνης. Η έκδοση απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου δεν αποτελεί πάντοτε αναμφισβήτητη εγγύηση προσέγγισης στην αντικειμενική αλήθεια, με δεδομένο ότι πολλές πρωτόδικες αποφάσεις ανατρέπονται στο δεύτερο βαθμό εκδίκασης και αναιρούνται στον Άρειο Πάγο.
Μια τέτοια περίπτωση είναι η πασίγνωστη υπόθεση δολοφονίας του 6χρονου Νίκου Δουρή…
Ο «Φτωχοδιάβολος» της Ερμιόνης
Ο Μανόλης Δουρής είχε την ατυχία σε ηλικία μόλις 20 χρονών να κληθεί στην επιστράτευση του 1974 κατά την εισβολή των Τούρκων στην μαρτυρική Κύπρο. Οι νεαροί επίλεκτοι στρατιώτες έπρεπε να αντισταθούν στους 20.000 βαριά οπλισμένους Τούρκους.
Οι Κύπριοι και οι Έλληνες που στελέχωσαν τις δυνάμεις της ΕΛ.ΔΥ.Κ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου) είδαν μπροστά τους τη φρίκη των αιματηρών σφαγών του άνισου πολέμου. Ιδιαίτερης σημασίας κρίνεται και η μάχη που έγινε στο στρατόπεδο της ΕΛ.ΔΥ.Κ στο Γερόλακο όπου έγινε μία από τις πιο φρικιαστικές σφαγές σε πεδίο μάχης. Δεκάδες στρατιώτες νοσηλεύτηκαν στους θαλάμους του Κέντρου Νοσηλείας της ΕΛ.ΔΥ.Κ βαριά τραυματισμένοι και στην πλειοψηφία τους με βαθύτατα ψυχολογικά προβλήματα σε κατάσταση αμόκ.
Ανάμεσα τους ήταν και άγνωστος τότε Μανόλης Δουρής…
Όσοι τον γνώρισαν τότε μιλούσαν για ένα άτομο με έντονα διαταραγμένη προσωπικότητα και εμφανή προβλήματα ψυχασθένειας. Μία έντονη, έμφυτη τάση επιθετικότητας που τον οδήγησε, λίγες μέρες μετά τη λήξη του πολέμου, να επιτεθεί σε 3 Κύπριους. Σε κατάσταση πανικού αποπειράθηκε να τους πατήσει με ένα τζιπ ισχυριζόμενος μετέπειτα ότι τους μπέρδεψε με Τούρκους. Λόγο της βαρύτητας της ασθένειας του νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Μemorial της Αμερικής για τη καλύτερη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος του.
Η τελική γνωμάτευση ήταν ότι ο Δουρής έπασχε από το «Σύνδρομο της Κύπρου», όπως το ονόμασαν οι θεράποντες γιατροί, το οποίο προκλήθηκε από την εμπλοκή του στις εμπόλεμες συρράξεις και την έκθεση του σε καρκινογόνα στοιχεία όπλων και βομβών. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όλη η ιστορία της εμπλοκής του στον πόλεμο της Κύπρου, δημιούργησε στον Δουρή ένα σοβαρότατο ψυχικό πρόβλημα δίχως επιστροφή.
Νοσηλεύτηκε σε διάφορα νοσοκομεία και ψυχιατρεία όμως ποτέ δεν μπόρεσε να ξεπεράσει το βαρύ σοκ. Η πολιτεία γνώριζε, αλλά όλοι γύρισαν την πλάτη τους στον Δουρή, όπως άλλωστε έγινε με τους περισσότερους βετεράνους πολέμου. Δύο χρόνια μετά την περιπέτεια του στην Κύπρο, η μοίρα τον έφερε στην Ερμιόνη, όπου γνώρισε και παντρεύτηκε την Γεωργία, με την οποία απέκτησε 7 παιδιά.
Εγκλωβισμένος σε μία συνεχή πάλη με τους δαίμονες του, προσπάθησε να συντηρήσει την πολυμελή οικογένεια του κάνοντας περιστασιακές δουλειές συνήθως ως ελαιοχρωματιστής, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό, και η οικογένεια ζούσε σε μία κατάσταση συνεχής φτώχειας και ανέχειας.
Οι μαρτυρίες για τον Μανώλη Δουρή ως πατέρα είναι αντιφατικές. Από τη μία, οι κάτοικοι της Ερμιόνης τον περιέγραφαν ως έναν άνθρωπο αδιάφορο προς την οικογένειά του, που παραμελούσε τα παιδιά του και τους επέτρεπε να φεύγουν από το σπίτι και να επιστρέφουν, όποτε θέλουν εκείνα, χωρίς να υπάρχει έλεγχος. Άλλοι έλεγαν ότι είναι βίαιος και ξυλοκοπούσε συχνά τα παιδιά, άλλοι κατηγορούσαν τους γονείς ότι έβαζαν τα παιδιά να κλέβουν, κι άλλοι έφτασαν μέχρι το σημείο να υπονοήσουν ότι οι γονείς αποκόμιζαν οικονομικά οφέλη από τη σεξουαλική εκμετάλλευση των παιδιών.
Η οικογένεια Δουρή περιέγραψε για μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα. Παρόλο που παραδέχτηκαν ότι υπήρξαν φορές που ξυλοκοπήθηκαν από τον πατέρα τους, τα παιδιά του έδειχναν ιδιαίτερη αδυναμία, αρνούνταν τις κατηγορίες για εκείνον και – ακόμα και μετά την καταδίκη του – ολόκληρη η οικογένεια επέμενε ότι ήταν αθώος κι ότι δε θα έκανε ποτέ κακό στα παιδιά του.
«Η εξαφάνιση» του Νίκου
Στις 31 Δεκεμβρίου 1993 μπαίνει στο Α.Τ Κρανιδίου στην Αργολίδα ανάστατος ο Μανώλης Δουρής, προκειμένου να δηλώσει την εξαφάνιση του 6χρονου γιου του Νίκου, ο οποίος έφυγε από το σπίτι το απόγευμα και δεν επέστρεψε ποτέ. Οι αστυνομικοί, τα μέλη της οικογένειας και αρκετοί γείτονες βγαίνουν στο δρόμο και αναζητούν τον μικρό για ώρες στην ευρύτερη περιοχή χωρίς αποτέλεσμα. Ο μικρός φαίνεται να έχει εξαφανιστεί χωρίς να βρεθεί κάποιο ίχνος, παρόλο που όλη η τοπική κοινωνία έχει ενεργοποιηθεί για την αναζήτηση του.
Ξημερώματα πρωτοχρονιάς ο ίδιος ο πατέρας μαζί με το μεγαλύτερο γιο, βρίσκει το παιδί νεκρό, εμφανώς σεξουαλικά κακοποιημένο. Το παιδί ήταν κρυμμένο δίπλα σε έναν μαντρότοιχο πίσω από το σπίτι της οικογένειας, μέρος περίεργο για να ψάξει κανείς…
Ο Ιατροδικαστής Φίλιππος Κουτσαύτης μετά την διενέργεια της νεκροψίας διαπίστωσε ότι ο δράστης του στυγερού εγκλήματος πριν δολοφονήσει τον 6χρονο Νίκο, τον είχε βασανίσει και τον είχε κακοποιήσει σεξουαλικά. Στην συνέχεια του έφραξε τις αεροφόρους οδούς, δηλαδή του έκλεισε τη μύτη και το στόμα, προκαλώντας του ασφυξία.
Θέατρο σε πανελλαδική μετάδοση
Το νέο έπεσε σαν βόμβα στην τοπική κοινωνία της Ερμιόνης αναστατώνοντας την, και για πολλές μέρες δεν βλέπει κανείς παιδιά να κυκλοφορούν στο δρόμο μόνα τους. Η είδηση γίνεται πρώτο θέμα στα τηλεοπτικά κανάλια και τις εφημερίδες, που τροφοδοτούν συνεχώς το κοινό με λεπτομέρειες και τρόμο αναστατώνοντας το πανελλήνιο.
Ακολούθησε η κηδεία του αδικοχαμένου Νικολάκη σε απευθείας μετάδοση, καθώς στην Ερμιόνη είχαν μαζευτεί δεκάδες συνεργεία από όλα τα τηλεοπτικά κανάλια στης χώρας. Τραγικοί πρωταγωνιστές, οι γονείς που ζουμάρουν ασταμάτητα επάνω τους οι κάμερες. Ο απαρηγόρητος Μανώλης Δουρής, έκλαιγε και οδυρόταν ασταμάτητα ορκιζόμενος να εκδικηθεί αυτούς που έκαναν τέτοιο κακό στο γιο του και την οικογένεια του. Σύσσωμη η κοινωνία της Ερμιόνης, και όλης της Ελλάδας, βρίσκεται στο πλευρό του απαρηγόρητου πατέρα.
Οι έρευνες
Ενώ διαδραματίζονται όλα τα παραπάνω, και μάλιστα σε πανελλαδική μετάδοση, η αστυνομία προσπαθεί να συλλέξει κάθε είδους στοιχεία που θα την οδηγήσουν στο δράστη του εγκλήματος. Εστιάζει τόσο στον τόπο που βρέθηκε το παιδί, που ενδεχομένως να ήταν ο τόπος της τέλεσης του εγκλήματος, όσο και στις καταθέσεις πολλών και διαφόρων προσώπων, συγγενών του θύματος, γειτόνων και λοιπών.
Όσο προχωρούν οι έρευνες εμφανίζεται κάτι που μπορεί να έχει τεράστια σημασία…
Η βιασύνη του πατέρα να καταγγείλει την εξαφάνιση του παιδιού, τη στιγμή που όλοι ήξεραν πως τα παιδιά του γύριζαν όποια ώρα ήθελαν στο σπίτι χωρίς να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα ο πατέρας τους, κίνησε την υποψία των αστυνομικών. Σε συνάρτηση φυσικά με το ψυχιατρικά επιβαρυμένο παρελθόν του, ο πατέρας του Νικολάκη δεν αργεί να γίνει ένας από τους βασικούς ύποπτους για τη δολοφονία.
Η ομολογία
Οι Αστυνομικές Αρχές ανακρίνουν τον Μανώλη Δουρή με κάθε μέσο. Ο πατέρας του παιδιού πέφτει σε αντιφάσεις στις διαδοχικές καταθέσεις, τις οποίες καλείται να δώσει κι οι υποψίες των ανακριτικών υπαλλήλων που έχουν επιληφθεί της υπόθεσης εντείνονται και στρέφονται ανοικτά εναντίον του. Με επιμονή και μεθοδικότητα, παρουσία της εισαγγελέως Πρωτοδικών Ναυπλίου, κα. Νίκης Μουζάκη, ο Μανώλης Δουρής ομολογεί ότι αυτός βίασε και σκότωσε το ίδιο του το παιδί.
Ο Μανώλης Δουρής στην κατάθεση του ανέφερε ότι το απόγευμα της παραμονής ο 6χρονος Νίκος Δουρής βγήκε για να παίξει με τα υπόλοιπα παιδιά. Γύρισε όμως αργότερα από το συνηθισμένο με αποτέλεσμα να εξοργιστεί, και να φτάσει στην αποτρόπαια πράξη. Οδήγησε το παιδάκι στην αποθήκη όπου και το κακοποίησε μέχρι θανάτου. Ύστερα προσπάθησε να το κάψει και αφού δεν τα κατάφερε το έκρυψε στο σημείο που αποκάλυψε αργότερα ότι το ανακάλυψε. Σύμφωνα με τα δικά του λεγόμενα αιτία ήταν, μια αόριστη ασθένεια που τον κυριεύει και τον μεταμόρφωνε.
«Με έπιαναν κρίσεις και δεν έβλεπα μπροστά μου. Ο καθένας στη θέση μου το ίδιο μπορεί να έκανε». Ο ίδιος μονολογούσε «Είμαι ένα μεγάλο κτήνος, αφού κατάφεραν τα χέρια μου με απάνθρωπο τρόπο να κάνουν αυτό που έκαναν. Για μένα δεν έπρεπε να υπάρχει ούτε σωτηρία ούτε λύπηση, μόνο βασανισμός μέχρι να πεθάνω».
Σε κάθε δήλωση του φαινόταν ο αινιγματικός χαρακτήρας του φερόμενου ως δράστη. Σε βάρος του Μανώλη Δουρή ασκήθηκε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία ιδιαζόντως ειδεχθή από δράστη επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια και βιαστή και έπειτα από κοινή απόφαση εισαγγελέα και ανακριτή προφυλακίστηκε στις δικαστικές φυλακές Τίρυνθας.
Η Οργή της Κοινωνίας
Αμέσως μετά την ομολογία, όλοι οι κάτοικοι της Ερμιόνης έτρεξαν στο σπίτι του προκειμένου να λιντσάρουν αυτόν και την οικογένεια του, θεωρώντας τους όλους συνυπεύθυνους για το θάνατο του μικρού Νικόλα. Το γεγονός αυτής της συμπεριφοράς, δεν θα πρέπει να περάσει έτσι απλά απαρατήρητο.
Όλη η Ερμιόνη που απέκτησε ξαφνικά από «θεία φώτιση» το «αίσθημα του δικαίου» απαιτώντας κρεμάλες για τους ενόχους, γνώριζε όλες τις λεπτομέρειες των συνθηκών διαβίωσης και του τρόπου ζωής των παιδιών της οικογένειας Δουρή. Ήταν κοινό μυστικά τα οποία συζητιόντουσαν πίσω από τις κλειστές πόρτες τους. Μία συνωμοσία σιωπής, που έσπασε με την δολοφονία του μικρού Νικολάκη. Όλη αυτή η εκ των υστέρων υποκριτική συμπεριφορά, μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως προσπάθεια να αποτινάξουν από πάνω τους την ρετσινιά του συνενόχου, γιατί ενώ γνώριζαν, σιώπησαν.
Η υπόθεση Δουρή έγινε πρώτο θέμα παντού, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στις εφημερίδες, στα καφενεία, ακόμα και στα σχολεία. Στις εφημερίδες, το «απαρηγόρητος πατέρας» έγινε από την επόμενη μέρα «ανθρωπόμορφο κτήνος», «ελεεινός», «απάνθρωπος», «υποκριτικό τέρας» κλπ. Η χώρα ολόκληρη, αφού πρώτα έφριξε, με το έγκλημα, μετατράπηκε σε αυτόκλητο δικαστή. Όσο περνούσαν οι ημέρες, επανάκαμψαν οι συζητήσεις περί θανατικής και εμφανίστηκαν ξανά στην πρώτη γραμμή οι δήμιοι που απαιτούσαν κρεμάλα στο Σύνταγμα.
Η προφυλάκιση
Ο Δουρής ενώ βρισκόταν προφυλακισμένος και ανέμενε να δικαστεί, άρχισε να αναιρεί την αρχική του κατάθεση. Άρχισε να λέει ότι δεν είναι αυτός ο δράστης και με αινιγματικές δηλώσεις όπως: «Μπορεί να ήμουνα, μπορεί και όχι» ή «Αν πιστεύετε ότι ήμουν εγώ τότε φυλακίστε με» θόλωνε τα νερά της κατηγορίας του. Παράλληλα άρχισε να υποδεικνύει ως δράστη τη γυναίκα του Γεωργία και τον εραστή της, κατηγορώντας την, ότι σχεδίασαν το έγκλημα για να τον ενοχοποιήσουν και να απαλλαγούν από αυτόν.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι από την πρώτη στιγμή στο πλάι του είχε όλα τα μέλη της οικογένειας του, της γυναίκας του και των παιδιών του, που δεν πίστεψαν σε καμία στιγμή ότι ο πατέρας τους σκότωσε τον μικρό Νικολάκη.
Το να βρεθεί συνήγορος υπεράσπισης για έναν άνθρωπο ο οποίος έχει ομολογήσει ότι βίασε και σκότωσε το παιδί του, είναι δύσκολο. Κανείς δεν ήθελε να είναι συνήγορος υπεράσπισης του και έτσι διορίστηκε από το κράτος ο δικηγόρος Βασίλης Καρύδης ο οποίος στη συνέχεια πίστεψε ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες ο πελάτης του να ήταν τελικά αθώος.
Η Δίκη
Στις 22 Νοεμβρίου 1994 ο Μανώλης Δουρής θα καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου στην αίθουσα του Κακουργιοδικείου Κορίνθου για να δικαστεί για τον βιασμό και την ανθρωποκτονία του 6χρονου γιού του Νικόλα. Η δικαστική αίθουσα είναι ασφυκτικά γεμάτη, και τα φώτα της δημοσιότητας είναι στραμμένα στον κατηγορούμενο.
Ο Δουρής θα αναιρέσει την ομολογία του και θα επιμένει ότι είναι αθώος. Θα κατονομάσει ως δράστες τη σύζυγό του και τον εραστή της, που σχεδίασαν τα έγκλημα για να ενοχοποιήσουν τον ίδιο και να απαλλαγούν από αυτόν. Χαρακτηριστική είναι η φράση του, που χρησιμοποίησε απευθυνόμενος προς την γυναίκα του «Θα είσαι ελεύθερη να ζήσεις τη ζωή σου, όπως εσύ το ζήτησες μαζί με τον εραστή σου με τον οποίο σκοτώσατε το Νίκο».
Δεν υπάρχει πια στο προσκήνιό του η αρρώστια που τον κατατρώει και τον μεταμορφώνει, ούτε η προτροπή να τον βασανίζουν μέχρι το θάνατό του.
Σοβαρές παραλείψεις
Υπήρξε μία σειρά σοβαρών στοιχείων που είδαν το φως της δημοσιότητας κατά την διάρκεια της δίκης του Δουρή τα οποία δεν λήφθηκαν καν υπόψη από το δικαστήριο και δημιουργούν έντονα ερωτηματικά για την ορθότητα της διαδικασίας, και την παραβίαση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου. Προς το ενδεχόμενο της αθωότητας του Δουρή συνηγορούσαν τα ευρήματα της ιατροδικαστικής εξέτασης.
Ο Ιατροδικαστής Φίλιππος Κουτσάφτης επιβεβαίωσε ότι υπήρξε γενετικό υλικό του πατέρα στο σώμα του 7χρονου αγοριού «Το παιδί είχε ασφυκτικό θάνατο, με απόφραξη των έξω αναπνευστικών στομίων μετά εκτεταμένων κακώσεων του πρωκτού. Εντύπωση μου έκανε ακόμα, ότι το είχε τρυπήσει στην οπίσθια επιφάνεια του σώματος, προς τη νεφρική χώρα με ένα πιρούνι. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το έκανε για να δει αν ζούσε, όμως ήταν ήδη νεκρό. Εγώ πιστεύω ότι έπιασε το παιδί από το στόμα, για να μην φωνάζει και κατά λάθος του έκλεισε και τη μύτη και έτσι πέθανε».
Πέρα από το DNA όμως, που πράγματι ανήκε στον Δουρή, βρέθηκε και ξένο γενετικό υλικό το οποίο δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ σε ποιον ανήκε.
Ο καθηγητής Εγκληματολογίας, κ. Γιάννης Πανούσης, δήλωσε εκείνες τις μέρες στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» ότι «Από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης των εγκληματολογικών εργαστηρίων μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω η ταυτότητα του δολοφόνου του παιδιού. Μπορεί άλλος να είναι ο βιαστής κι άλλος ο δολοφόνος». Πράγματι, σχετικό πόρισμα των εργαστηρίων αναφέρει ότι στα ρούχα του παιδιού βρέθηκαν τρίχες γεννητικών οργάνων που δεν ανήκουν στον Μανώλη Δουρή».
«Στο δικαστήριο μπορεί να μην εμφανίστηκε όλη αλήθεια, είναι πιθανόν να μην πιέστηκαν αρκετά οι μάρτυρες ή οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση και να μην αποδείχθηκε κάτι. Φάνηκε πως έπαιξε όλη η οικογένεια κάποιο ρόλο. Μπορεί να μην ήταν ένας ο δράστης όλης της κατάστασης και της τελικής έκβασης. Είχα την αίσθηση ότι όλη η οικογένεια είχε επιμεριστεί ρόλους. Ο Δουρής προφανώς είχε λόγο να αναλάβει την ευθύνη και στην συνέχεια να προσπαθεί να διαφύγει από τις συνέπειες μιας τέτοιας ομολογίας. Πιθανότατα υπήρξε μια μορφή κάλυψης, είτε μιας περίπτωσης ενδοοικογενειακής βίας από ένα άλλο μέλος της οικογένειας, είτε από κάποιον τρίτο».
Αξιοσημείωτα είναι και όσα ανέφερε τότε ο συνήγορος υπεράσπισης, κ. Βασίλης Καρύδης, εκφράζοντας την πεποίθηση του ότι ο Μανώλης Δουρής, ήταν αθώος.
«Τον θεωρούσα αθώο μέσα από την ίδια τη διαδικασία. Εκτός από την ύπαρξη της ομολογίας, όλη η υπόλοιπη τεκμηρίωση της δίκης ήταν εντελώς αντιφατική. Δηλαδή οι χρόνοι, οι τρόποι του εγκλήματος, όσα κατέθεσαν οι μάρτυρες και όσα παρουσίαζαν οι εμπειρογνώμονες δεν συγχρονίζονταν με όσα έλεγε ο Δουρής».
Ταυτόχρονα ο κ. Καρύδης επισημαίνει ότι έπαιξαν ρόλο πολλοί παράγοντες, οι οποίοι συνέβαλαν στη δημιουργία κενών στην υπόθεση. «Αρχικά δεν υπήρξε μακροσκοπική εξέταση του γεννητικού οργάνου, διαδικασία που διεξάγεται κλασσικά σε σεξουαλικά εγκλήματα. Υπήρχαν πληροφορίες ότι στο σώμα του παιδιού βρέθηκαν εκδορές, ερεθισμοί, αλλά η συγκεκριμένη εξέταση δεν συμπεριλήφθηκε στη δικογραφία. Η αιτιολογία του ιατροδικαστή ήταν ότι η εξέταση δεν έγινε «από αμέλεια», δικαιολογία που δεν με έπεισε». Όπως είπε, ζήτησε να διενεργηθεί εξέταση DNA, εφόσον η τριχολογική εξέταση, ήταν αρκετά αμφιλεγόμενη. Η αίτησή του παρ΄ όλα αυτά απορρίφθηκε, γιατί υπήρχε μια έντονη επιφυλακτικότητα του δικαστηρίου, ενόψει της ομολογίας και της διάστασης που είχε πάρει το γεγονός. Δεν έγινε ούτε ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη που είχε ζητήσει η υπεράσπιση του κατηγορούμενου.
Η καταδίκη
Με κατακερματισμένο το τεκμήριο της αθωότητας από τα ΜΜΕ, με ένα κατηγορητήριο βασισμένη μόνο στην ομολογία του κατηγορουμένου, με παραβλέψεις πολύ σοβαρών στοιχείων που θέτανε σε αμφιβολία την ενοχή του Μανώλη Δουρή, η τελική απόφαση της δικαιοσύνης κινήθηκε στην κατεύθυνση ικανοποίησης της κοινής γνώμης.
Με ομοφωνία του Δικαστηρίου ο κατηγορούμενος κηρύχθηκε ένοχος και του απαγγέλθηκε ποινή φυλάκισης 1 έτους για ασέλγεια, κάθειρξης 20 ετών για βιασμό και ισόβιας κάθειρξης για ανθρωποκτονία από πρόθεση με ενδεχόμενο δόλο σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Στο ακροατήριο επικράτησε ευφορία και ικανοποίηση.
Η αρχή του τέλους
Μετά την καταδίκη του ο Μανώλης Δουρής ανέμενε να μεταφερθεί στην φυλακή της Κέρκυρας όπου είχαν δημιουργήσει ειδικό χώρο που θα απέβλεπε στην προστασία του από τους άλλους κατάδικους. Ήδη τις ημέρες των ανακρίσεων, αφού είχε ήδη ομολογήσει την πράξη ο δράστης, παντού στα ΜΜΕ πρώτο θέμα ήταν ή υποδοχή του Δουρή από τους συγκρατούμενούς του, οπουδήποτε κι αν τον στείλουν οι αρχές.
«Αυτοί δεν επιβιώνουν στη φυλακή», λένε… «Οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουν παιδιά κι όσοι έχουν δεν τα βλέπουν, παρά σπάνια. Άσε που πολλοί δεν θα κάνουν ποτέ παιδιά με τη ζωή που κάνουν… Κι αυτός να κάνει τέτοιο πράμα; Από μας θα το βρει», λέγανε διάφοροι κρατούμενοι στα ΜΜΕ.
Ο τηλεοπτικός φακός θα ήταν αδιάψευστος μάρτυρας της άμεση υλοποίηση της στάσης αυτής, από άλλους κρατούμενους. Η μεταφορά του Δουρή προγραμματίστηκε να γίνει με πούλμαν το οποίο θα συμπεριλάμβανε άλλους 9 κρατούμενους. Μόλις ο Δουρής μπήκε στην κλούβα για να μεταφερθεί στις φυλακές οι συγκρατούμενοι όρμησαν πάνω του.
Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του στις φυλακές βίωσε την «οργή» των υπόλοιπων κρατουμένων. Τον κακοποίησαν, τον λιντσάρανε, τον βιάσανε. Όταν αποβιβάστηκε, τα χαρακτηριστικά του προσώπου του ήταν αλλοιωμένα. Οι φύλακες – συνοδοί δήλωσαν πώς δεν κατάλαβαν τί επικρατούσε στην κλούβα και άργησαν να επέμβουν….γιατί «δεν κατάλαβαν».
Το πιο περίεργο στην υπόθεση είναι ότι ο πρωταγωνιστής του συμβάντος ήταν κρατούμενος ο οποίος βρισκόταν στη φυλακή για τον βιασμό των δύο κορών του. Ο «άγραφος νόμος της φυλακής» μίλησε…. Και ήταν μόνο η αρχή…
Το λιντσάρισμα του Δουρή συνεχίστηκε για αρκετό καιρό ακόμα. Ενδεικτικό είναι ότι μέσα σε δύο χρόνια είχε μεταφερθεί σε 4 διαφορετικά σωφρονιστικά ιδρύματα. Από την Τίρυνθα στην Κέρκυρα, από την Κέρκυρα στις φυλακές Αγ. Στεφάνου στην Πάτρα και από εκεί στις φυλακές της Τρίπολης. Οι συνεχείς αυτές αλλαγές οφείλονται στο εχθρικό κλίμα που συναντούσε ο Δουρής σε κάθε φυλακή που βρισκόταν.
Το τέλος
Είναι Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 1996. Έχουν περάσει περίπου 2 χρόνια από τη δολοφονία του μικρού Νικολάκη όταν στο προσκήνιο επανέρχεται το όνομα Μανώλης Δουρής. Ο Μανώλης Δουρής εντοπίζεται από τους φύλακες απαγχονισμένος στις εξωτερικές τουαλέτες των φυλακών Τρίπολης. Σε κωματώδη κατάσταση μεταφέρεται στο Παναρκαδικό νοσοκομείο, όπου παρά τις προσπάθειες των γιατρών λίγο μετά τις 7 το βράδυ του Σαββάτου εξέπνευσε.
Ακούστηκαν πολλά. Ότι «τον αυτοκτόνησαν», ότι δεν άντεξε τις τύψεις που τον βασάνιζαν, ότι δεν μπορούσε να υποφέρει τα καθημερινά λιντσαρίσματα υπό την ανοχή των φυλάκων του ιδρύματος, ότι είχε φορτωθεί ένα έγκλημα που δεν έκανε…
Από το περιβάλλον των φυλακών, αλλά και τις μαρτυρίες των σωφρονιστικών υπαλλήλων των φυλακών Τρίπολης αποκαλύφθηκε ότι η οικογένεια Δουρή γύρισε την πλάτη της, στον πατριάρχη της οικογένειας, δείχνοντας αποστροφή προς το μέρος του. Μάλιστα υπήρξαν μαρτυρίες πως άκουσαν σε μια συνομιλία του Δουρή στο τηλέφωνο να λέει στη γυναίκα του «Διαζύγιο; Γιατί;».
Ο Δουρής μερικές μέρες νωρίτερα είχε προαναγγείλει ευθέως στη μητέρα του και έμμεσα στο μεγαλύτερο γιο του, ότι θα δώσει τέρμα στην ζωή του, γεγονός που επιβεβαίωσε και ο ιατροδικαστής. Αυτοχειρία. Ο φάκελός του, για τα ΜΜΕ και την Αστυνομία έκλεισε. Στην κοινωνία θα έμενε για πάντα ως το ανθρωπόμορφο τέρας που δεν δίστασε να βιάσει και να σκοτώσει το 6χρονο παιδί του.
Είναι τελικά όμως αυτή ή αλήθεια;
«Ήταν αθώος» Του φόρτωσαν το βιασμό και τη δολοφονία»
Η Γεωργία Δουρή, σε συνέντευξή της το 2007 δήλωσε ότι γνωρίζει ποιοι είναι οι ένοχοι, καθώς υπήρξαν κι άλλα περιστατικά επιθέσεων σε ανηλίκους στην περιοχή. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της, πρόκειται για άτομα με μεγάλη δύναμη και για το λόγο αυτό δεν έχουν γίνει κινήσεις εναντίον τους. Για εκείνη, ο σύζυγός της ήταν το «τέλειο θύμα» επειδή ήταν φτωχός και αμόρφωτος και δεν είχε τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
«Ο Μανώλης για μένα και για τα παιδιά μου είναι αθώος. Δύο αθώες ψυχές βρίσκονται στο χώμα και οι ένοχοι κυκλοφορούν ελεύθεροι. Ο άνδρας μου οδηγήθηκε στη φυλακή, όπου τον “αυτοκτόνησαν”, καθώς η υπόθεση έπρεπε να κλείσει. Ο Μανώλης ήταν το τέλειο θύμα που μπορούσε να παρουσιαστεί σαν δολοφόνος. Ήταν φτωχός, μεροκαματιάρης και αγράμματος».
«Εκείνη την ημέρα ο άνδρας μου βρισκόταν στο σπίτι. Ο Νικολάκης βγήκε να παίξει και χάθηκε. Έπειτα από ώρες τον βρήκαμε σε αυτή την κατάσταση. Η αστυνομία έψαξε, βρήκε τους ενόχους, αλλά επειδή ήταν άνθρωποι ευυπόληπτοι και δεν μπορούσαν να τους ακουμπήσουν, φοβούμενοι ένα μεγάλο σκάνδαλο, τα έριξαν στον άνδρα μου».
Στο τέλος της συνέντευξης αναφέρθηκε σε ένα άτομο, ιδιωτικό ερευνητή που ερευνούσε την υπόθεση και είχε ανακαλύψει στοιχεία που θα αποδείκνυαν την αθωότητα του Δουρή, όμως βρέθηκε νεκρός το 2005 μέσα στο σπίτι του στην Αθήνα. Οι Αρχές ανακοίνωσαν ότι οι δράστες είχαν ως κίνητρο τη ληστεία, εκείνη όμως το αμφισβητεί, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «όποιος κουνηθεί εδώ, τελειώνει».
Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο γιος του Μανώλη Δουρή, , Δημήτρης, σε μία συνέντευξη που παραχώρησε στο κανάλι «Ε», στις 8/10/2016 εκφράζοντας ανοιχτά την πεποίθηση του πως ο πατέρας του δεν ήταν υπεύθυνος για το φρικτό έγκλημα. «Φόρτωσαν το βιασμό και τη δολοφονία στον πατέρα μου», είπε και φωτογράφισε έναν συγχωριανό του, ο οποίος βρισκόταν τότε εν ζωή, ως δράστη.
Το μόνο που του καταλογίζει είναι ότι δέχτηκε να συμβιβαστεί, παίρνοντας χρήματα από τον άνθρωπο που είχε παρενοχλήσει τον ίδιο, δύο χρόνια πριν τη δολοφονία του Νίκου.
«Άλλος άνθρωπος από το χωριό που είχε ασελγήσει σε πάρα πολλά παιδάκια. Αλλά εκείνος είχε χρήματα και τον κάλυπταν… Εκείνη την ημέρα ήμουν μαζί με τον πατέρα μου στη δουλειά από το πρωί. Γυρίσαμε και μας είπαν πως είχε χαθεί το παιδί». Ο πατέρας μου είναι στο χώμα και ο ένοχος κυκλοφορεί ελεύθερος», είπε.
Σε αντίθεση με ένα από τα αδέρφια του, αρνείται να αλλάξει το επίθετο του για να απαλλαγεί από το στίγμα που κουβαλά η οικογένεια και φωνάζει ότι ο πατέρας του δεν ήταν βιαστής και φονιάς. Τονίζει, μάλιστα, πως αν αποκτήσει ποτέ γιο, θα του δώσει το όνομα του πατέρα του, «Μανώλης. Μανώλης Δουρής».
Ένοχη σιωπή
Σε ορισμένες μορφές εγκληματικότητας, ιδίως σε εγκλήματα κατά παιδιών που διαπράττονται στο πλαίσιο της οικογένειας, διαπιστώνεται μια «ένοχη σιωπή», στο πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας γνωρίζουν, η τοπική κοινωνία γνωρίζει, αλλά κανείς δεν κάνει έγκαιρα κινήσεις προκειμένου να προστατέψει το θύμα. Όταν πια το έγκλημα έχει διαπραχθεί, τα στόματα ανοίγουν και ανατριχιαστικές λεπτομέρειες έρχονται στην επιφάνεια.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς φέρεται η κοινωνία σε «αυτούς που μένουν πίσω» είναι η μαρτυρία της δημοσιογράφου του Mega Ελίζα Καλλίτση (είχε καταγράψει την ομολογία του Δουρή όταν βρισκόταν στα κρατητήρια στο Άργος μετά την ομολογία του) για την συμπεριφορά της τοπικής κοινωνίας στην οικογένεια Δουρή, μετά την ομολογία και φυλάκιση του.
Ο ιερέας που δεν Άγιασε το σπίτι του Δουρή
Δεν θα ξεχάσω αυτό που μου είχε πει ο γιος του, ο Ηλίας. «Ξέρω τι λένε για τον πατέρα μου, αλλά για μένα είναι ο πατέρας μου». Δεν σταμάτησα να παίρνω αυτό το παιδί τηλέφωνο για δυο χρόνια, μετά το γεγονός. Είχε επηρεαστεί πολύ. Βίωνε την απόρριψη της κοινωνίας και ήταν αποκλεισμένος. Με τον συνάδελφο, Κώστα Καζακόπουλο -που ήταν επίσης στο MEGA- του πήραμε δώρο ένα καλάμι. Του είπα: ‘Να πας να ψαρέψεις και θα περιμένω να μου φέρεις ψάρια, το βράδυ’. Και πήγε. Ένιωσε ότι από κάποιους ήταν αποδεκτός. Η αποδοχή του έδωσε ένα κίνητρο.
«Μου έκανε εντύπωση -τότε- ο ιερέας της περιοχής. Λόγω των ημερών -ήταν μετά την Πρωτοχρονιά- άγιαζε τα σπίτια. Το σπίτι της οικογένειας Δουρή το προσπέρασε, δεν το άγιασε. Κλειστή κοινωνία και μια άλλη εποχή. Αυτή η απόρριψη -για μένα- ήταν σοκαριστική» τόνισε η Ελίζα Καλλίτση. Ένα δεύτερο έγκλημα είχε αρχίσει μετά τη δολοφονία του μικρού Νικόλα. Ο στιγματισμός των παιδιών που έμειναν πίσω. Και αυτά ήταν θύματα».
Επιμύθιο
Τίποτε απ’ όλα αυτά βέβαια δεν εξηγεί για ποιο λόγο ο Μανώλης Δουρής, δήλωσε, έστω σε πρώτη φάση, βιαστής και φονιάς του ίδιου του παιδιού του, αν δεν είχε διαπράξει αυτός το έγκλημα. Είτε αθώος, είτε ένοχος, το δεδομένο είναι ότι επρόκειτο για έναν ψυχικά ασθενή άνθρωπο, για τον οποίο κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να εξετάσει αν χρειαζόταν οποιαδήποτε βοήθεια, καθώς και αν είχε πνευματική επάρκεια για να μεγαλώσει εφτά παιδιά.
Κανείς μετά την αυτοκτονία του δεν ενδιαφέρθηκε να ανοίξει ξανά το φάκελο της υπόθεσης για να ερευνηθεί αν η υπόθεση Δουρή ενδέχεται να είναι η μεγαλύτερη υπόθεση δικαστικής πλάνης στην ιστορία της ελληνικής εγκληματολογίας.
Τελικά μήπως η απαίτηση να «κλείσει γρήγορα η υπόθεση» και να τιμωρηθεί ο Δουρής λειτούργησε ανασταλτικά στο να έρθουν στο φως όλες οι σκοτεινές πλευρές μίας υπόθεσης με πολυσύνθετες διαστάσεις και προεκτάσεις; Μήπως ο πραγματικός δολοφόνος του μικρού Νικολάκη συνεχίζει να περπατά ανενόχλητος στα γραφικά δρομάκια της Ερμιόνης;
Μπορείτε να δείτε το κλίμα που επικρατούσε στην Ερμιόνη μέσα από τα ρεπορτάζ του Νίκου Μαστοράκη που γυρίστηκε για λογαριασμό του Star Channel εκείνη την εποχή, καταγράφοντας τις αντιδράσεις και τις απόψεις των ανθρώπων της Ερμιόνης…
Μπορείτε να ακούσετε την τραγική ιστορία, στο Κανάλι του Μενέλαου Γεωργίου με τον τίτλο ” Εγκλήματα που συγκλόνισαν” που έχει κάνει πραγματικά καταπληκτική δουλειά, παρουσιάζοντας τις υποθέσεις που έχουν συγκλονίσει την χώρα, με τον δικό του, μοναδικό τρόπο. Για να την ακούσετε, απλώς πατήστε το play, για να μεταφερθείτε κατευθείαν στο κανάλι του Μενέλαου πατήστε αριστερά στον τίτλο της ιστορίας, ή στον σύνδεσμο πιο πάνω, για να απολαύσετε και άλλες συγκλονιστικές υποθέσεις.
Αποσπάσματα του άρθρου προέρχονται από το περιοδικό Crimetimes.gr
Πραγματικά σπουδαίο άρθρο. Τώρα με την υπόθεση Πισπιρίγκου και με την υπόθεση Καρολάιν, έκανα ένα search για να δω την υπόθεση Δουρή που είναι ειδεχθές έγκλημα επίσης, γιατί ήμουν παιδάκι, θυμάμαι την υπόθεση και με έχει συγκλονίσει, αλλά σκέφτομαι ότι με όλη την συσσωρευμένη κατακραυγή ο λαός και ο τύπος στην υπόθεση Δουρή ίσως αναζητούσε το εξιλαστήριο θύμα, το αίμα ενός αθώου. Επίσης για να ομολογήσει το έγκλημα από ότι θυμάμαι πρέπει να έφαγε πολύ ξύλο από τους αστυνομικούς και έτσι αποσπάσανε την «ομολογία» του. Θυμάμαι έβλεπα τηλεόραση και το βίντεο που «ομολογεί» και ήταν εμφανώς βασανισμένος, πρακτική γνωστή της παλιάς σχολής αστυνομικών… Αν κάναμε και λίγη συνωμοσιολογία παραπάνω, ίσως και οι ντόπιοι αστυνομικοί να εξωθήθηκαν σε βίαιες πρακτικές κατά παρότρυνση του ευηπόληπτου ντόπιου…
Πάντως μια αστυνομική υπηρεσία που θα εξετάζει παλιές αμφισβητούμενες υποθέσεις ή έστω μια Νικολούλη που θα έκανε αυτό θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον ειδικά στον φάκελο Δουρή
Σας ευχαριστούμε για τα καλά σας λόγια. Προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε όσες το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τις υποθέσεις, απο την ειδησεογραφία της εποχής, αλλά και την εξέλιξη της πορείας των υποθέσεων. Ο σκοπός μας είναι δημιουργία μίας ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης που θα μπορεί όποιος το επιθυμεί, να βρει τις διαθέσιμες πληροφορίες που υπήρχαν, ή υπάρχουν. Δημοσιεύουμε ως επί το πλείστον υποθέσεις που έχουν τελεσιδικήσει, αν είναι δυνατόν στο εφετείο, και όχι της επικαιρότητας. Θα συμφωνήσω μαζί σας, σχετικά με την υπόθεση Δουρή. Όσον αφορά την Υπόθεση της Πάτρας, μας έχουν ζητήσει αρκετοί φίλοι να “ασχοληθούμε”. Πράγματι έχουμε συγκεντρώσει αρκετό υλικό. Όμως χρειάζεται “ξεσκαρτάρισμα” μιας και η καθημερινή ειδησεογραφία βρίθει από πληροφορίες ουσιαστικά άχρηστες. Παράλληλα στην παρούσα φάση, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί η εξιχνίαση της, η δική μας συνεισφορά δεν θα είχε καμία ουσία. Υποσχόμαστε να επανέλθουμε στην υπόθεση μελλοντικά.
Η λύση είναι -δηλαδή- θα ήταν εύκολη εάν γινόταν ένα μαζικό τεστ DNA στην Ερμιονη και σε μια ακτίνα κάποιων χιλιομέτρων. Τέτοια τεστ έχουν οδηγήσει σε πολλές χώρες στους ενόχους κακουργημάτων ακόμα και μετά την πάροδο πολλών δεκαετιών. Στην καλύτερη περίπτωση μιλάμε για έναν παιδεραστή που κυκλοφορεί ελεύθερος. Πιθανότατα και δολοφόνο. Όποτε το κόστος δεν θα έπρεπε να νοιάζει κανέναν. Και επειδή η συμμετοχή σε αυτά τα τεστ αρχικά είναι οικειοθελής, ακόμα και μακρινός συγγενής να βρεθεί, ο κύκλος αρχίζει να περιορίζεται πολύ. Μετά μπορούν να βγουν εντάλματα για υποχρεωτικά τεστ DNA. Αρκεί να το θέλει κανείς.
Σας ευχαριστούμε για το σχόλιο. Έχετε δίκιο, μπορεί ο πραγματικός ένοχος να κυκλοφορεί ελεύθερος, ή λόγο ηλικίας να πέθανε, χωρίς να πληρώσει για την πράξη του. Νομίζω πώς ο θάνατος του Μανώλη Δουρή, ήταν βολικός σε πολλαπλό επίπεδο, για πολλούς. Για την Ερμιόνη, για την αστυνομία, για την δικαιοσύνη, για τα ΜΜΕ… Άρτος και θέαμα. Ακόμη και σήμερα, που η κοινωνία μας έχει εξελιχθεί σχετικά, ο Δουρής συνεχίζει να θεωρείται ο χειρότερος των εγκληματιών, παρ’ όλο που πλέον μία μεγάλη μερίδα κόσμου, έχει αντιληφθεί, ότι τελικά τα πράγματα ίσως να μην ήταν έτσι…